Η ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΗ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 οι υποβαθμισμένες περιοχές του νοτιοανατολικού Λονδίνου βρίσκονταν σε αναβρασμό. Η περιοχή του Νιου Κρος, όπου σήμερα αποτελεί δυναμικό κέντρο τέχνης και πολιτισμού, ήταν το προπύργιο της λευκής εργατικής τάξης με παράδοση αιώνων στη ναυπήγηση και τη βαριά βιομηχανία. Η μαζική ανεργία και η συνεπακόλουθη παρακμή έκαναν την περιοχή πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του Εθνικού Μετώπου, μίας οργάνωσης με ρατσιστικά στοιχεία η οποία αποφάσισε να οργανώσει μία πορεία διαμαρτυρίας. Για τους ηγέτες η ο πορεία αυτή ήταν η ρεβάνς για την ήττα των βρετανών φασιστών του Μόσλει 40 χρόνια πριν στη προσπάθειά τους να ξεριζώσουν την μεγάλη εβραϊκή παροικία του Λονδίνου. Ο στόχος αυτή τη φορά ωστόσο ήταν γειτονικές περιοχές με έντονη παρουσία μαύρων κυρίως μεταναστών από τη Καραϊβική και άλλα σημεία της πρώην αυτοκρατορίας. Τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Βρετανών και μία ιδιότυπη συμμαχία μεταναστών, αναρχικών και αριστερών οδήγησε στην ήττα και τη διάλυση αυτής της προσπάθειας βάζοντας για άλλη μία φορά ένα ξέσπασμα του φασισμού στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Στην περίπτωση της σύγχρονης Ελλάδας, αν και υπήρξε αναμφισβήτητα ευαισθητοποίηση παρόμοιας φύσεως όπως στην Αγγλία, η ήττα της Χρυσής Αυγής προήλθε ουσιαστικά από μία θεσμική παρέμβαση και όχι από λαϊκή πρωτοβουλία. Η τάση της κοινωνίας να ταυτίζει το ρατσισμό και την ακροδεξιά με μία περιφερειακή ομάδα ατόμων φάνηκε ξεκάθαρα όταν η καταδίκη των Χρυσαυγιτών χαιρετήθηκε ως νίκη κατά του ρατσισμού και του νεοναζισμού. Στην πραγματικότητα η οποιαδήποτε σύγκριση κομμάτων που ως βάση έχουν τον νεοελληνικό παλικαρισμό είναι αστεία σε σχέση με το Εθνικοσοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Γερμανίας των αρχών του 20ου αιώνα, το οποίο γιγαντώθηκε στηριζόμενο σε συμμαχίες με άλλες εθνικιστικές δυνάμεις και στη πρωσική παράδοση του μιλιταρισμού.

Αν και ο φασισμός θεωρείται σύγχρονο φαινόμενο είναι στην πραγματικότητα όσο παλιός όσο όλα τα πολιτεύματα. Ο Κριτίας και οι Τριάκοντα τύραννοι με «εγχειρίδια» ανά χείρας παρακινούσαν την εκκλησία του δήμου να ψηφίζει σε μία ταπεινωμένη πόλη περικυκλωμένη από το στρατό της πελοποννησιακής συμμαχίας. Είναι εύκολο να ξεχνάμε ότι στην ανθρώπινη ιστορία η δημοκρατία είναι μία εξαίρεση. Σε στιγμές έπαρσης επιφανείς Κινέζοι δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν τη κοινοβουλευτική δημοκρατία ως μία προσωρινή ιδιοτροπία μίας μικρής γωνίας του πλανήτη. Ο ρατσισμός στη δεκαετία του 1930 δεν ήταν κάτι ανήκουστο στη δυτική Ευρώπη και θεωρούταν εν πολλοίς μία ακραία αλλά αποδεκτή άποψη. Στην Αμερική δυσκολεύεται να πιστέψει κανείς ότι μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού δεν είναι ανοικτά ρατσιστικά ακόμα και σήμερα. Ο ρατσισμός είναι ιδιαίτερα δαιμονοποιημένος στη Δύση λόγω του Ολοκαυτώματος, της περιόδου της δουλείας αλλά και του Απαρτχάιντ. Παραδόξως σε περιοχές του πλανήτη όπου οι πληθυσμοί δε φέρουν τέτοιο φορτίο τύψεων ο ρατσισμός είναι ακόμα και σήμερα ντε φάκτο αποδεκτός. Η Κίνα έχει φυλακίσει σχεδόν ένα εκατομμύριο Ουιγκούρ σε στρατόπεδα επιμόρφωσης. Η Ιαπωνία αρνείται πεισματικά να εφαρμόσει εκτεταμένες πολιτικές μετανάστευσης και οι Κορεάτες μαθαίνουν στο σχολείο για την ανάγκη διατήρησης της καθαρότητας του έθνους τους. Πολλές συγκρούσεις στην Αφρική και τη ΝΑ Ασία έχουν ένα υποβόσκον φυλετικό υπόβαθρο με μία πολιτική επικάλυψη όπως στη Λιβύη.

Αν και παγκοσμίως αυτές οι τάσεις είναι υπαρκτές, για την Ελλάδα η κληρονομιά της Χούντας, των Ναζί κατακτητών και η ήττα της Αριστεράς στον εμφύλιο δημιουργούν ένα δυσμενές πεδίο για την ανάπτυξη ρατσιστικών/φασιστικών ιδεών πέρα από τα όρια της γραφικότητας. Η εδραίωση για ένα διάστημα της Χρυσής Αυγής ως τρίτου κόμματος βασίστηκε περισσότερο στην έλλειψη εναλλακτικών πολιτικών επιλογών για τους αγανακτισμένους της οικονομικής κρίσης και λιγότερο στις κωμικές φιγούρες της αμορφωσιάς και του τραμπουκισμού που εξέφρασαν αυτό το χώρο. Η παρουσία της ξενοφοβικής ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι πιο ντελικάτη και προσφέρει μία αποδεκτή δημοκρατικά εναλλακτική η οποία εκφράζει όσους εμφορούνται από τέτοια συναισθήματα. Αυτή η δημοκρατική νομιμοποίηση προστατεύει την ελαστικότητα του κοινωνικού ιστού επιτρέποντας την οργανωμένη εκτόνωση τέτοιων συναισθημάτων κατά τον ίδιο τρόπο που τα ακροαριστερά κόμματα χαρακτηρίζουν το σύνταγμα ως αποτέλεσμα της επιβολής μίας θέσεως ισχύος από τις ελίτ. Η εικόνα μαυροφορεμένων σκίνχεντ με πυρσούς μπροστά από το άγαλμα του Λεωνίδα θυμίζει κατ’ αντιπαραβολή περισσότερο καλτ κινηματογραφική σκηνή και λιγότερο την ανάδειξη μίας πραγματικής δυναμικής.

Υπό αυτή την έννοια η Χρυσή Αυγή ήταν καταδικασμένη εν τη γενέσει της καθώς ποτέ δε θα μπορούσε να εγκολπώσει την κρίσιμη αυτή μάζα η οποία θα νομιμοποιούσε μία ρατσιστική ή ξενοφοβική ιδεολογία στον πολιτικό διάλογο. Η ελληνική κοινωνία ωστόσο διψασμένη για κάποιου είδους τελολογική ερμηνεία βαφτίζει αυθωρεί την εξέλιξη αυτή ως ήττα και εξάλειψη του φασισμού. Η αλήθεια είναι ότι η Χρυσή Αυγή δεν αφέθηκε ποτέ να ηττηθεί πολιτικά αφού η παρακμή της στις κάλπες χρεώνεται περισσότερο στα γεγονότα γύρω από τη δολοφονία Φύσσα. Σε κάποια χρόνια ή δεκαετίες όταν η Ελλάδα θα είναι πιο μικρή λόγω του δημογραφικού και η αλλοίωση του πρωτογενούς ελληνικού πληθυσμού πιο εμφανής, το επόμενο ακροδεξιό μόρφωμα θα βρει τους αγίους του στα φυλακισμένα στελέχη και τους δολοφονημένους οπαδούς που υποτιθέμενα προδόθηκαν από τα παρακράτη της Δεξιάς και της Αριστεράς. Ο σπόρος του φασισμού θα εκκολάπτεται σε μία χώρα που πιθανώς θα αντιμετωπίζει τη διαχρονική της οικονομική στασιμότητα, διαποτισμένη με ένα πληθυσμό απογόνων μεταναστών ο οποίος θα επιζητά πιο ενεργό ρόλο, μία αμήχανη εκκλησία μπροστά στην επέκταση του Ισλάμ, ένα πιθανώς μοιρασμένο Αιγαίο και μία κυβέρνηση παράρτημα των Βρυξελλών.

Η απήχηση τέτοιων ιδεολογιών θα παραμένει ένα μυστήριο όσο η κοινωνία συνεχίζει να την αποδίδει στα δόλια σχέδια μίας ομάδας ανθρωποειδών που ποδηγετούν έναν κατά τα άλλα αθώο λαό. Όσο λάθος και αν είναι τα πιστεύω αυτά με βάση τη σύγχρονη αντίληψη του ουμανισμού είναι απαραίτητο να γίνουν αντιληπτά ως άγχη επιβίωσης και αδιαλλαξίας ενός έθνους που δυσκολεύεται να συνειδητοποιήσει τη μορφή του κόσμου που ξημερώνει. Ο Ναζισμός και η ακροδεξιά θρέφεται μέσα από το συλλογικό ψυχισμό και το τέρας που κρύβουμε μέσα μας δίνοντας έκφραση στα πιο σκοτεινά ένστικτα της ίδιας της ύπαρξης. Ο προοδευτικός και δημοκρατικός κόσμος ωστόσο θα αναζητά πάντα τα τοτέμ του στην αγχόνη των ηττημένων εχθρών της πολιτικής ορθότητας. Με τον τρόπο αυτό και πάντα συνεπικουρούμενη από ένα διαθέσιμο Μακαρθισμό η κοινωνία θα συνεχίζει να αποφεύγει τις απαντήσεις στα πραγματικά υποκείμενα ερωτήματα (μετανάστευση, προσδιορισμός ελληνικότητας, όριο φιλοδοξιών του έθνους, αληθινή θέση μας στην Ιστορία). Η οριστική ήττα του φασισμού και του ρατσισμού θα επιτευχθεί μόνον όταν τα πολιτικά επιχειρήματα που τους δίνουν υπόσταση δεν έχουν πλέον απήχηση στα πλαίσια ενός δίκαιου δημοκρατικού διαλόγου.