Ο ΝΕΟΣ ΥΠΕΡΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Για τους γεωργούς της Αϊόβα τα απέραντα αγροκτήματα καλαμποκιού που διασχίζουν τους ορίζοντες μίας από τις μεγαλύτερες πεδιάδες του κόσμου αποτελούν πηγή υπερηφάνειας αλλά και προβληματισμού εξαιτίας της διαχρονικής δυσκολίας στη διατήρηση μίας επικερδούς καλλιέργειας. Το βλέμμα χαράς για το διπλασιασμό στην τιμή του καρπού τους κατά τη σοδειά του 2020 συνοδεύει η εύλογη απορία για τις αιτίες αυτής της πρωτοφανούς αύξησης.
Η εξέλιξη αυτή δεν εντοπίζεται μόνο στο καλαμπόκι αλλά και σε μία σειρά από αγαθά και εμπορεύματα όπως το σιτάρι, τα βοοειδή και η σόγια τα οποία σημείωσαν παρόμοια άνοδο. Στο τομέα των βασικών μετάλλων χαλκός, σίδηρος, αλουμίνιο και κοβάλτιο βρίσκονται σε υψηλά ετών. Παρόμοιες μεταβολές παρατηρούνται και στην ενέργεια με το πετρέλαιο να αγγίζει τιμές άλλων εποχών ενώ το διάγραμμα κόστους της ξυλείας μπορεί εύκολα πλέον να συγκριθεί με τις παραβολικές ανόδους του bitcoin.
Οι λόγοι του φαινομένου αναζητούνται συχνά σε καιρικά φαινόμενα και στις επιπλοκές της παραγωγής από τη πανδημία. Η απάντηση στο αίνιγμα ωστόσο βρίσκεται στην πραγματικότητα μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τις πεδιάδες με τα χωράφια καλαμποκιού, μέσα στους servers του χρηματιστηρίου του Σικάγο όπου χρησιμοποιώντας χιλιάδες παραμέτρους και αδιανόητη υπολογιστική δύναμη οι πιο εξελιγμένοι επενδυτικοί αλγόριθμοι στη Γη επιδιώκουν να εντοπίσουν ταχύτερα την επόμενη μεγάλη μακροοικονομική αλλαγή. Τα funds που χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία συστηματικής επένδυσης διείδαν πριν από τις κεντρικές τράπεζες, τις κυβερνήσεις και την παραδοσιακή αγορά την απαρχή ενός νέου υπερκύκλου. Τέτοιοι υπερκύκλοι αποτελούν ουσιαστικά μία παρατεταμένη άνοδο στην τιμή των εμπορευμάτων και διαρκούν κατά κανόνα δεκαετίες. Τα τελευταία 200 χρόνια είχαμε έξι τέτοιες περιπτώσεις με τη τελευταία να θεωρείται ότι έληξε τα ταραγμένα χρόνια της κρίσης του 2008.
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα του Καναδά μία απρόβλεπτη αύξηση της ζήτησης για εμπορεύματα σε συνδυασμό με μία μεγαλύτερη της αναμενόμενης αύξηση του ΑΕΠ φαίνονται ιστορικά ως οι βασικότερες αιτίες. Η ζήτηση για βιομηχανικά μέταλλα που θα υποστηρίξουν την απανθρακοποίηση παγκοσμίως καθώς και η δυναμική ανάκαμψη της Κίνας παίζουν αναμφίβολα σημαντικό ρόλο. Τον Ιανουάριο η Goldman Sachs αναγνώρισε το φαινόμενο συνδέοντας το με την αποδυνάμωση του δολαρίου.
Οι πολιτικές νομισματικής χαλάρωσης στις ΗΠΑ εξαιτίας της πανδημίας οδηγούν νομοτελειακά στην ανατίμηση των εμπορευμάτων καθώς αυτά αποτιμώνται κυρίως σε δολάρια. Παράλληλα η καχεκτική αλλά επίμονη άνοδος των επιτοκίων στα παγκόσμια ομόλογα γίνεται αντιληπτή από πολλούς ως προάγγελος μίας δυναμικής επιστροφής του πληθωρισμού. Η περίπλοκη σχέση πληθωρισμού και υπερκύκλων φέρνει στους παλαιότερους αναμνήσεις από τη δεκαετία του 70 όταν επιτόκια της τάξης του 15% συνυπήρξαν με σημαντική άνοδο των τιμών πολλών αγαθών.
Για τους αγρότες της Αϊόβα ωστόσο τα περίπλοκα επενδυτικά μοντέλα και οι οικονομικές θεωρίες φαντάζουν σαν αχρείαστες αερολογίες αφού η πίστη τους βρίσκεται στην αξία του κόπου τους και στο χώμα που ποτίζουν με τον ιδρώτα τους. Σε τελική ανάλυση η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών αντιπροσωπεύει τη δίψα μίας οικονομίας που επιδιώκει την ανάκαμψη τονίζοντας τη ζήτηση. Ίσως τελικά οι υπερκύκλοι να αντιπροσωπεύουν ακριβώς αυτό. Το πάθος και ο ενθουσιασμός της ανθρωπότητας για εξέλιξη δεν είναι κάτι που εξελίσσεται αρμονικά και οι αγορές δεν χάνουν την ευκαιρία να μας το υπενθυμίζουν.
