Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΚΑΙ Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΤΩΝ HEDGE FUNDS

Τις τελευταίες εβδομάδες ο κόσμος των αγορών σείεται από την επέλαση των ερασιτεχνών επενδυτών που με τη δράση τους προκάλεσαν μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές μετοχών συγκεκριμένων εταιρειών οι οποίες συνθλίβονταν υπό το βάρος ανοικτών πωλήσεων (short selling). Το επεισόδιο αυτό δεν αποτελεί παρά την τελευταία εξέλιξη μιας γενικότερης τάσης αλλαγής των κανόνων λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος.

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΘΗΝΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

Στα ψυχρά και άοσμα γραφεία των μεγαλύτερων ναών του καπιταλισμού η επενδυτική κοινότητα επιδιώκει να σκιαγραφήσει το είδος των επενδύσεων που θα προσδώσουν τις καλύτερες αποδόσεις τα επόμενα έτη. Τόσο το αμερικανικό κογκρέσο όσο και οι ηγέτες της Ευρωζώνης βρίσκονται στη διαδικασία έγκρισης πρωτόγνωρων μέτρων στήριξης για την οικονομική ανόρθωση. Σε απόλυτη σύμπνοια η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ έχει ήδη αγοράσει από το Μάρτιο ομόλογα αξίας τριών τρις δολαρίων, ενώ η ΕΚΤ ετοιμάζεται να διοχετεύσει στην αγορά τουλάχιστον ένα τρις ευρώ την επόμενη χρόνια σε μία προσπάθεια να στηριχθούν οι ήδη υπερχρεωμένες κυβερνήσεις.

Η ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΗ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 οι υποβαθμισμένες περιοχές του νοτιοανατολικού Λονδίνου βρίσκονταν σε αναβρασμό. Η περιοχή του Νιου Κρος, όπου σήμερα αποτελεί δυναμικό κέντρο τέχνης και πολιτισμού, ήταν το προπύργιο της λευκής εργατικής τάξης με παράδοση αιώνων στη ναυπήγηση και τη βαριά βιομηχανία. Η μαζική ανεργία και η συνεπακόλουθη παρακμή έκαναν την περιοχή πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του Εθνικού Μετώπου, μίας οργάνωσης με ρατσιστικά στοιχεία η οποία αποφάσισε να οργανώσει μία πορεία διαμαρτυρίας. Για τους ηγέτες η ο πορεία αυτή ήταν η ρεβάνς για την ήττα των βρετανών φασιστών του Μόσλει 40 χρόνια πριν στη προσπάθειά τους να ξεριζώσουν την μεγάλη εβραϊκή παροικία του Λονδίνου. Ο στόχος αυτή τη φορά ωστόσο ήταν γειτονικές περιοχές με έντονη παρουσία μαύρων κυρίως μεταναστών από τη Καραϊβική και άλλα σημεία της πρώην αυτοκρατορίας. Τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Βρετανών και μία ιδιότυπη συμμαχία μεταναστών, αναρχικών και αριστερών οδήγησε στην ήττα και τη διάλυση αυτής της προσπάθειας βάζοντας για άλλη μία φορά ένα ξέσπασμα του φασισμού στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

ΜΙΑ ΑΒΕΒΑΙΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

«Όλα αυτά τα έκανα… για να καταλάβουν πως οδήγησαν τους Έλληνες να διαλύσουν την Τουρκία. Από τότε όµως που οι Έλληνες έγιναν κράτος πίστευα ότι μπορούσαν να κρατήσουν ό,τι ελληνικό υπάρχει, για να σταματήσει για πάντα ο πόλεµος µεταξύ µας. Γι’ αυτό επιζητώ την ελληνοτουρκική φιλία». Για τον Κεμάλ Ατατούρκ το σύμφωνο ελληνοτουρκικής φιλίας του 1930 ήταν το επιστέγασμα μίας μακράς πορείας μετά το τέλος της μικρασιατικής εκστρατείας ή του απελευθερωτικού αγώνα από την τουρκική οπτική. Η συνθήκη της Λωζάνης του 1923 είχε ήδη βάλει ταφόπλακα στα οράματα του Οθωμανισμού και της Μεγάλης Ιδέας. Βενιζέλος και Κεμάλ ξόδεψαν την επόμενη δεκαετία προσπαθώντας να πείσουν τη κοινή γνώμη των δύο λαών για το οριστικό αυτής της εξέλιξης.

Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΩΝ ΚΟΡΟΝΟΟΜΟΛΟΓΩΝ

Η έκδοση κορωνοομολόγων δεν ευδοκίμησε στο τελευταίο Γιούρογκρουπ εξαιτίας της σθεναρής αντίστασης των βόρειων χωρών που βλέπουν με καχυποψία αν όχι απαξίωση το ιδιότυπο αυτό χρηματοδοτικό εργαλείο. Οι μπαρουτοκαπνισμένοι στην ύφεση, την ανεργία και την έλλειψη προοπτικής πολίτες του νότου λαμβάνουν τέτοια μηνύματα ως επιβεβαίωση της συχνά υπονοούμενης εξάρτησής τους από τις πλουσιότερες χώρες με ανεπίσημο ηγέτη τους τη Γερμανία. Η απόφαση για χρησιμοποίηση του ESM ως μηχανισμού ενίσχυσης κρατών για την αντιμετώπιση του κορωνοιού προκαλεί εκνευρισμό καθώς αυτός ο θεσμός επέβαλε εκ μέρους της ευρωζώνης προγράμματα λιτότητας στις ασθμαίνουσες περιφερειακές οικονομίες πριν από μία δεκαετία.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΧΑΜΗΛΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ

Σημαντικές οικονομικές δυσκολίες και λανθασμένες στρατηγικές είχαν οδηγήσει από χρόνια την άλλοτε εταιρία κολοσσό στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Το τελευταίο έτος η διοίκηση της Nokia βασίστηκε σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό ώστε να κρατηθεί η εταιρία ζωντανή. Οι οίκοι αξιολόγησης είχαν ήδη προληπτικά οδηγήσει σε υποτίμηση το αξιόχρεο αυτών των εκδόσεων ούτως ώστε να προειδοποιήσουν τους επενδυτές για το επερχόμενο ρίσκο. Σε τέτοιες συνθήκες το επιτόκιο αυτών των ομολόγων πρέπει να είναι υψηλό ώστε να ανταμειφθούν οι αγοραστές για τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Για πρώτη φορά ωστόσο στα χρονικά η αγορά είδε μία εταιρία με πολύ δυσμενή οικονομικά δεδομένα να δανείζεται όχι απλά με χαμηλό αλλά με αρνητικό επιτόκιο.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Το εγχείρημα ήταν φιλόδοξο από την αρχή, όταν ξεκίνησε σαν μια ένωση άνθρακα και χάλυβα ανάμεσα σε λίγα κράτη του Βορρά. Ουδείς θα προέβλεπε αυτό που θα ακολουθούσε. Χώρες που αποστράγγιζαν τις κραταιές αυτοκρατορίες τους κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με τα φιλήσυχα κράτη της Σκανδιναβίας και της Μεσογείου. Παλιές δημοκρατίες υιοθέτησαν ένα κοινό σύστημα κανόνων με χώρες που μόλις είχαν αποδράσει από τη λαίλαπα του ολοκληρωτισμού. Δεκάδες γλώσσες, θρησκείες, πολιτισμοί δέχτηκαν να παραδώσουν ένα κομμάτι της αυτοδιάθεσής τους στο ιερατείο των Βρυξελλών.

BREXIT ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η συνάντηση έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2017 σε μία από τις μεγάλες αίθουσες της Ντάουνινγκ Στριτ. Το ασυνήθιστο για την εποχή ψύχος στο Λονδίνο έδενε απόλυτα με το παγωμένο βλέμμα ορισμένων εκ των ισχυρότερων ανθρώπων στη γη. Αγανακτισμένοι από την έλλειψη αποφασιστικότητας και σοβαρής στρατηγικής 1,5 χρόνο μετά το κρίσιμο δημοψήφισμα για το Μπρέξιτ οι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων χρηματοοικονομικών οργανισμών ακούν έντρομοι τη πρωθυπουργό να προβάλει πολιτικά επιχειρήματα που ανέδυαν έναν στρατηγικό ντιλεταντισμό. Στα όρια της απελπισίας και υπό τη πίεση διοικητικών συμβουλίων, μεγαλομετόχων και ελεγκτικών οργανισμών, οι κολοσσοί του Σίτι θα λάβουν την απόφαση κατά τις επόμενες εβδομάδες να προετοιμαστούν για το χειρότερο δυνατό σενάριο επωμιζόμενοι το ανάλογο κόστος. Μετά από δεκαετίες αν όχι αιώνες παρουσίας στο Λονδίνο οι έδρες τους και σημαντικό κομμάτι των δραστηριοτήτων θα μεταφερθούν σε διάφορες χώρες της Γηραιάς ηπείρου για να προστατευτούν από ένα σκληρό Μπρέξιτ.

Ο ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ

Η ανεκτικότητα δεν είναι το μεγαλύτερο χάρισμα του ανθρώπινου είδους. Μία από τις επικρατούσες ανθρωπολογικές θεωρίες εξηγεί ότι η επικράτηση μας στο πλανήτη οφείλεται σε μαζικές γενοκτονίες των ομοειδών μας και του ετέρου ζωικού βασιλείου. Διαφορετικό χρώμα δέρματος, θρησκεία, πατρίδα, γλώσσα, ιδεολογία ακόμα και ομάδα ποδοσφαίρου μπορεί να προκαλέσουν απαράμιλλη έξαρση βίας στο όνομα της διαφορετικότητας. Καμία θεωρητική έννοια δε στάθηκε ποτέ στην ιστορία ικανή να ενώσει την ανθρωπότητα σε μία κοινή αντίληψή πραγμάτων. Σε αυτό το πεδίο όπου απέτυχαν ωστόσο τα μεγαλύτερα δημιουργήματα της νόησης θριάμβευσε εμφατικά ένα αδιάφορο και πρακτικά αχρείαστο κίτρινο μέταλλο.

Η ΑΙΓΛΗ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Η 7η Ιουνίου του 2016 είναι για την Καλιφόρνια ημέρα εκλογών του Δημοκρατικού Κόμματος και η αγωνία βρίσκεται στα ύψη. Ο αλλοπρόσαλλος ρεπουμπλικάνος υποψήφιος έχει ήδη εκλεγεί και όλοι αναμένουν την απάντηση από την άλλη πλευρά του εκλογικού σώματος. Για πολλούς χρεωμένους νέους, άνεργους και νεόπτωχους που έχουν χάσει ολοκληρωτικά την πίστη τους στο σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που περίμεναν. Η απογοήτευση μπορεί να είναι μεγάλη, ωστόσο ο αφύσικος ενθουσιασμός των ηττημένων κερδίζει τις εντυπώσεις ακόμα και στην Αμερική της υπερβολής. Ένα κίνημα που ξεπρόβαλε σαν ανέκδοτο έναν χρόνο πριν σε μια μικρή πόλη στο Βερμόντ κόντραρε στα ίσα μια πολιτική δυναστεία που απολάμβανε την υποστήριξη των ισχυρότερων αμερικανικών λόμπι. Ο ελαφρά ατημέλητος ασπρομάλλης ηγέτης τονίζει με χαρακτηριστική μεγαλαυχία πως η ήττα δεν έχει σημασία, αφού «η αρχή έχει γίνει».